ارتباط انسان شناسی باخداشناسی
خداشناسی، دو راه اساسی دارد: اول شناخت ذات و صفات جمال و جلال خداوند از راه تفکّر و تعقّل در آثار و افعال او. این راه به وسیله ترتیب مقدّمات و نتیجه گیری عقلی به دست می آید. این مقدّمات گاهی حسّی است و گاهی عقلی. مقدّمات حسّی گاهی از پی بردن به نظمها و شگفتیهای جهان طبیعت به دست می آید، و گاهی از پی بردن به شگفتیهای خصوصیّات جسمانی و روحی انسان. این شناخت را در اصطلاح «علم حصولی» می نامند.
دوّم: شناخت خداوند متعال بگونه مشاهده قلبی به اندازه ظرفیّت وجودی خود، یعنی اگر انسان در راه بندگی حقیقی و خالصانه خداوند قدم بردارد و با نفس خویش مجاهده کند و او را در تمامی امور به خشنودی خداوند متوجّه گرداند، کم کم پرده هایی که بین او و خدا وجود دارد، برداشته می شود، و به اندازه ظرفیّت وجودی خود، شناخت قلبی و حضوری به خداوند متعال پیدا می کند. به این شناخت «علم حضوری» گفته می شود.
قرآن کریم در آیاتی به این راه، اشاره کرده که از همه آنها مهمتر آیه شریفه یا ایها الّذین آمنوا علیکم أنفسکم…(8) می باشد.