انسان کامل مظهر مشیّت الهی
از دیدگاه اهل معرفت، انسان کامل میتواند مظهر این مقام الهی باشد و محل مشیه الله شود. یکی از بزرگان در اینباره میگوید:
انسان کامل دارای مقام مشیه الله است، و به تعبیر دیگر مقام او مقام و محل مشیه الله است، و آیه کریمه «یخْلُقُ مَا یشَاء وَیخْتَارُ» و دیگر آیات مشابه آن که در رابطه با مشیّت آمده همه به او صادق است، و این مظهر مشیّت و اختیار الهی، صاحب ولایت کلیه است که برخوردار از رقایق صفات حق تعالی بوده و محل ظهور و تجلّی جمیع اوصاف کمالیه الهی است. پس وجود انسان کامل ظرف همه حقایق و خزائن الهی است و این اسماء، اعیان حقایق نوریهدار هستی است، نه اسمای لفظی. لاجرم این مقام دارای ولایت تکوینی است که میتواند با اذن و مشیّت الهی در کائنات تصرّف کند، بلکه خود را در خارج از بدن خود ایجاد نماید و موجودات خارجی به منزله اعضای انسان کامل و او به مثابه جان آنهاست، لذا معجزات و کرامات و هرگونه خرق عادت انسانهای کامل از این جهت است.
پس همانطور که بیان شد، انسان کامل که محل مشیه الله است، جان جهان بقوه و کل جهان بدن او به حساب میآید، پس نقش و جایگاه انسان کامل در عالم، نقش و جایگاه روح در بدن است، لذا میتواند هر نوع تصرّفی را به اذن الهی در زمین داشته باشد.